2024 Yılı Ocak-Aralık Döneminde Uygulanacak Olan Asgari Ücret Desteği
2016 yılından günümüze, belirli şartları sağlayan işverenlere asgari ücret desteği ödemesi yapılmaktadır. Asgari ücret desteğinin uygulanmasına dair kanun, her yıla özgü olarak çıkarılmaktadır.
2024 yılı Ocak-Aralık döneminde asgari ücret desteğinin uygulanması için 7495 sayılı kanunla 5510 sayılı kanuna geçici 101. madde eklenmiş olup; 7456 sayılı kanun, 25.01.2024 tarih 67149 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak, 01.01.2024-31.12.2024 döneminde geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir. 2024 yılı Ocak-Aralık döneminde uygulanacak olan asgari ücret desteği uygulaması ile ilgili SGK tarafından 2024/03 sayılı genelge yayımlanmıştır.
Asgari ücret desteği ile ilgili çıkarılan kanun ve SGK tarafından yayımlanan genelge esas alınarak; aşağıda, soru cevap şeklinde, uygulama ile ilgili kısaca izahat yapılacaktır:
1) İşverenlere ne kadar asgari ücret desteği verilecektir?
İşyeri veya çalışan sayısı ayrımı yapılmaksızın, 2024 yılı Ocak-Aralık döneminde, günlük 23,33 TL (30 günlük 699,90 TL) esas alınarak, diğer şartların da sağlanması kaydıyla, asgari ücret desteği verilecektir.
2) Asgari ücret desteğine esas prim gün sayısı nasıl hesaplanmaktadır?
Asgari ücret desteğine esas prim gün sayısı; işyerinin tescil tarihinin 01.01.2024 tarihinden önce olup olmadığına, işyerinde toplu iş sözleşmesi olup olmadığına ve işyerinin linyit ve taşkömürü çıkarılan bir işyeri olup olmadığına göre değişkenlik göstermektedir.
01.01.2024 tarihinden sonra tescil edilen veya 2023 yılından önce tescil edilmiş olmakla beraber 2023 yılında hiç sigortalı bildirimi yapmayan işyerlerinde, uzun vadeli sigortalı kollarından bildirilen (1, 4, 5, 6, 13, 14, 20, 24, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 47, 51, 52, 53, 54, 55, 90, 91, 92 numaralı belge türleri) tüm sigortalılar için sigortalının kazancına bakılmaksızın asgari ücret desteğinden yararlanılabilecektir.
01.01.2024 tarihinden önce tescil edilen işyerlerinde, uzun vadeli sigortalı kollarından 2023 yılının ilgili ayında bildirilen ve günlük ortalama kazancı 671 TL ve altında olan sigortalıların toplam prim gün sayısı esas alınacak ve 2024 yılının ilgili ayında, 2023 yılının ilgili ayında bu şekilde hesaplanan prim gün sayısını geçmemek üzere, uzun vadeli sigorta kollarından bildirilen gün sayısı kadar destekten yararlanılacaktır.
Örnek 1: 2023 yılı Ocak ayında günlük ortalama kazancı 671 TL’nin altında olan 10 kişi, uzun vadeli sigorta kollarından 30’ar gün olmak üzere toplam 300 gün bildirilmiştir. 2024 yılı Ocak ayında uzun vadeli sigorta kollarından 400 gün (günlük ortalama kazanca bakılmamaktadır) bildirim yapılmışsa, asgari ücret desteği 300 gün olarak ödenecek; 2024/Ocak ayında 250 gün bildirim yapılmışsa asgari ücret desteği 250 gün esas alınarak ödenecektir.
Toplu iş sözleşmesi uygulanan işyerlerinde, yukarıda 671 TL olarak belirtilen tutar, 1.341 TL esas alınarak uygulanacaktır.
Linyit ve taşkömürü çıkarılan işyerlerinde yeraltında çalışan sigortalılar bakımından 2023 yılının ilgili ayında 0510, 0520 iş kolu kollarından ve 4, 5, 35, 36 ve 55 numaralı belge türlerinden bildirilen sigortalılardan, prime esas günlük kazancı 1.789 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayılarına % 50 ilave edilmek suretiyle bulunan prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere 2024 yılının ilgili ayında bildirilen prim ödeme gün sayısı esas alınacaktır.
3) 2024 yılında çalışan sayısı azalan işyerleri asgari ücret desteğinden yararlanabilir mi?
2023 yılının Ocak ila Aralık aylarında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki sigortalı sayısından, 2024 yılı Ocak-Aralık döneminde uzun vadeli sigorta kollarında daha az sigortalı çalıştırılması halinde, eksik sigortalı çalıştırılan 2024 yılının ilgili aylarında asgari ücret desteğinden yararlanılamayacaktır.
Uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılmayanlar yani emekliler, çırak, stajyerler vb. ile uzun vadeli sigorta kollarından bildirilenlerden sıfır “0” gün (2, 18, 21, 27 eksik gün kodlular hariç) bildirilenler, 2023 yılının Ocak ila Aralık aylarındaki en düşük çalışan sayısının belirlenmesindeki hesapta ve 2024 yılındaki çalışan sayısının hesaplanmasında dikkate alınmamaktadır.
2, 7, 12, 19, 21, 22, 23, 25, 39, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 48, 49 ve 50 numaralı belge türleri ile yapılan bildirimler, uzun vadeli sigorta kolları kapsamında olmadığından bu belge türleri dikkate alınmayacaktır.
Örnek 2: 2023 yılının Ocak-Aralık döneminde X işyeri tarafından uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi, 2023/Ağustos ayında 50 kişi olarak yapılmıştır. 2024 yılı Ocak-Aralık döneminde uzun vadeli sigorta kollarında çalışan sayısı 50 sigortalının altına düştüğü aylarda, işveren asgari ücret desteğinden yararlanamayacaktır. 2024 yılında uzun vadeli sigorta kollarından 50 kişi ve üzerinde sigortalı bildirimi olan aylarda asgari ücret desteğinden yararlanabilecektir.
4) SGK’ya borcu olan işyerleri asgari ücret desteğinden yararlanabilir mi?
İşyerinin tescil tarihine bakılmaksızın, işyerinin prim ve idari para cezası borcu bulunması halinde asgari ücret desteğinden yararlanılamayacaktır. Ancak işyerinin borcu bulunsa dahi borcunu, 6183 sayılı kanun ya da çeşitli kanunlar gereğince yapılandırması halinde yapılandırma tarihinden itibaren, diğer şartların da sağlanması kaydıyla, asgari ücret desteğinden yararlanılabilecektir.
Önceki yıllardaki asgari ücret desteği uygulamasında; ilgili takvim yılından önce tescil edilen işyerleri, SGK’ya borcu olsa dahi asgari ücret desteğinden yararlanabilmekte idi.
5) Sigorta primine esas kazanç tutarının eksik bildirilmesi, destekten yararlanmaya engel olur mu?
Sigortalıların, prime esas kazançlarının herhangi bir nedenle 2024/Ocak ila Aralık aylarında eksik bildirildiğinin SGK tarafından tespit edilmesi halinde, yararlanılan asgari ücret desteği gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte işverenden geri alınmakta ve bu işyerleri asgari ücret desteğinden 2024 yılında yararlanamamaktadır.
Ancak 2024/Ocak ila Aralık ayları için aylık brüt asgari ücretin onda birini (2.000,25 TL) geçmeyecek tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının tespiti durumunda Kurumca yapılacak ihtar üzerine on beş günlük süre içinde söz konusu eksikliği gideren işyerleri hakkında asgari ücret desteği ödemesi, herhangi bir kesinti/iade olmaksızın, devam ettirilecektir.
6) Alt işverenler, asgari ücret desteğinden yararlanabilir mi?
Alt işverenler de, asgari ücret desteğinden yararlanabilmektedir. Alt işverenlerin, asgari ücret desteğinden yararlanma hususunda genelgede bulunan şartları sağlayıp sağlamadığının kontrolü; asıl işverenden bağımsız olarak, aynı usul ve esaslarla yapılacaktır.
7) 2024/Ocak-Aralık döneminde uygulanacak olan asgari ücret desteğinden yararlanmak için gerekli olan şartları özetleyebilir misiniz?
a) 01.01.2024 tarihinden önce tescil edilen işyerleri açısından:
a-1) Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresinde verilmesi,
a-2) Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden kaynaklanan sigorta primlerinin yasal süresinde ödenmesi, SGK’ya vadesi geçmiş borcun bulunmaması,
a-3) 2024 yılı Ocak ila Aralık aylarında sigortasız veya sahte sigortalı çalıştırılmaması,
a-4) 2024 yılı Ocak ila Aralık aylarında sigorta primine esas kazancın eksik bildirilmemesi (2.000,25 TL’ye kadar istisna bulunmaktadır),
a-5) 2024 yılı Ocak ila Aralık aylarında uzun vadeli sigorta kollarından bildirilen sigortalı sayısının 2023 yılı Ocak ila Aralık aylarında en az bildirimi yapılan sigortalı sayısından az olmaması,
a-6) 2023 yılının ilgili ayında günlük ortalama kazancın 671 TL (TİS olan işyerlerinde 1.341, maden işyerlerinde 1.789 TL) ve altında olması şartlarının birlikte gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
b) 01.01.2024 tarihi ve sonrasında tescil edilen işyerleri açısından:
b-1) Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresinde verilmesi,
b-2) Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden kaynaklanan sigorta primlerinin yasal süresinde ödenmesi, SGK’ya vadesi geçmiş borcun bulunmaması,
b-3) 2024 yılı Ocak ila Aralık aylarında sigortasız veya sahte sigortalı çalıştırılmaması,
b-4) 2024 yılı Ocak ila Aralık aylarında sigorta primine esas kazancın eksik bildirilmemesi (2.000,25 TL’ye kadar istisna bulunmaktadır) şartlarının birlikte gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
8) Asgari ücret desteğinden yararlanmak için başvuru yapılması gerekir mi?
Asgari ücret desteğinden yararlanmak için işverenlerin başvuru yapmasına gerek bulunmamaktadır. İşverenlerin yararlanacağı asgari ücret destek tutarı, SGK tarafından hesaplanmaktır. Asgari ücret desteğiyle sağlanacak indirim tutarı, ilgili ayı takip eden aydaki sigorta prim borcundan, bankada ödeme esnasında, otomatik olarak mahsup edilmektedir.
